Birleşmiş Milletler’in (BM) hazırladığı ‘2021 Besin İsraf Endeksi Raporu’na nazaran dünyada her yıl 931 milyon ton besin israf ediliyor. Kişi başına en fazla besin israfının yapıldığı ülkeler ortasında Türkiye üst sıralarda yer alıyor. Ülkemizde her yıl kişi başına 93 kilogram, toplamda ise 7 milyon 700 bin ton besin çöpe atılıyor. Buna, besinlerin hazırlanma kademesinde harcanan su, güç ve iş gücü de dahil olunca israfın boyutu giderek katlanıyor. Türkiye’de yalnızca 1 yılda israf edilen ekmeğin mali kıymetiyle 500 adet okul yapılabilecek olması israfın boyutuna dikkat çekiyor. Bu nedenle, besin israfının HORECA kesiminde (Hotel, restoran ve kafe), minimum düzeye indirilmesi yahut önlenmesi gayesiyle “Gıda Dostu Mutfağım” projesi geliştirildi. Yaşar Üniversitesi, Konak Kaymakamlığı, Konak İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu’nun yürüttüğü projeye çeşitli kurum ve kuruluşlar da dayanak veriyor.
150 BÖLÜM ÇALIŞANINA EĞİTİM
“Gıda Dostu Mutfağım” projesi ile kesimdeki işletme sahipleri, istihdam edilen mühendis, tekniker, şef, aşçı, depo sorumlusu vb. çalışanlar ile tüketici bazında mesken hanımlarına yönelik eğitimlere başlandı. Toplam 60 ders saati süren eğitimler ile besin israfının önüne geçilmesi ve bu şuurun kitlelere yayılması hedeflenirken, 11 modülden oluşan eğitim, bugüne kadar 150 kesim çalışanına çevrim içi olarak verildi. “Gıda Güvenilirliği ve Besin Hijyeni”, “Gıdaların Muhafazası”, “Stok Yönetimi”, “İzlenebilirlik”, “Etiket Okur-Yazarlığı”, “Gıdada Sürdürülebilirlik ve Döngüsel Üretim” “Atık Yönetimi”, “Gıda İsrafı”, “Sağlıklı Beslenme”, “İletişim” ve “Markalaşma” hususlarında aldıkları eğitim sonucunda girdikleri imtihanları muvaffakiyetle tamamlayan 110 kişi sertifika almaya hak kazandı. Öte yandan, katıldıkları eğitimlerin öncesinde 150 kesim çalışanı ve 203 tüketici ile anket çalışması yapıldı. Eğitimlerin akabinde bölüm çalışanlarına ikinci kere yapılan birebir anketin karşılıklarında şuur seviyesinin arttığı gözlemlendi.
(Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel)
“SEKTÖRÜN STANDARTLARI YÜKSELDİ”
Gıda israfının global ölçekte önemli bir sorun olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, “Sorunu çözmek için şuurlu tüketim ve sürdürülebilirlik unsurlarına odaklanmamız gerekiyor. Döngüsel iktisat yaklaşımı ile kaynakları tesirli bir halde kullanarak besin israfı azaltılabilir. Bu süreçte kaliteli hayatın temel taşı, besin güvenliği ve teminatıdır. Besin israfının azaltılması, kaynakların korunması, toplumsal farkındalığın artması, şuurlu tüketim alışkanlıkları ve sürdürülebilir besin sistemlerini desteklenmesiyle gelecek kuşaklar için sağlıklı bir dünya bırakmak mümkün. ‘Gıda Dostu Mutfağım’ projesi, üreticiden tüketiciye kadar uzanan bir süreçte disiplinler ortası bir yaklaşımla tarladan sofraya bütüncül eğitim anlayışını benimseyen bir muvaffakiyet hikayesi. Proje, paydaşları bir ortaya getirerek verimli bir iş birliği ortamı oluşturmuş ve rol model olarak dalda değerli bir örnek teşkil etti ve daldaki standartları yükseltti” diye konuştu.
Yıllık besin israfı en yüksek olan ülkeler sıralaması (BM Besin İsrafı Raporu 2021)
- Çin 91 milyon 600 bin Ton
- Hindistan 68 milyon 700 bin Ton
- Nijerya 37 milyon 900 bin Ton
- Endonezya 20 milyon 900 bin Ton
- ABD 19 milyon 300 bin Ton
- Pakistan 15 milyon 900 bin Ton
- Brezilya 12 milyon 500 bin Ton
- Meksika 11 milyon 900 bin Ton
- Bangladeş 10 milyon 600 bin Ton
- Etiyopya 10 milyon 300 bin Ton
